Gebruik glyfosaat voortaan verboden voor particulieren

Particulieren mogen sinds vorige woensdag geen onkruidbestrijdingsmiddelen meer gebruiken die glyfosaat bevatten. Het verbod, dat op 14 juli werd goedgekeurd door de Vlaamse regering, is gepubliceerd in het Staatsblad. Een verbod op de verkoop is er voorlopig nog niet, dat is een federale bevoegdheid. De Belgische vereniging van de gewasbeschermingsmiddelenindustrie (Phytofar) spreekt van een absurde situatie omdat de drie regio’s in ons land telkens een andere regel hanteren voor het gebruik van glyfosaathoudende producten. Het valt de fabrikanten nog altijd zwaar dat het verbod niet wetenschappelijk maar politiek gemotiveerd is.

Het Vlaamse verbod op particulier gebruik van glyfosaat kwam er niet nadat het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) de stof als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens’ catalogeerde, maar naar aanleiding van de zogenaamde Monsanto papers. De Amerikaanse chemiereus zou wetenschappelijke studies beïnvloed hebben om te voorkomen dat de populaire onkruidverdelger kankerverwekkend wordt genoemd.

Minister van Omgeving Joke Schauvliege kondigde in het voorjaar een verbod op het particulier gebruik van glyfosaat aan. Eind juni werd de decretale basis voor het verbod goedgekeurd en op vrijdag 14 juli zette de Vlaamse regering het licht op groen voor het bijhorende besluit. Dat besluit staat nu in het Belgisch Staatsblad.

De gewasbeschermingsmiddelenindustrie in ons land, vertegenwoordigd door sectorfederatie Phytofar, betreurt dat de Vlaanderen en de twee andere regio’s, regels opleggen die voor burgers verwarrend zijn “zonder dat ze een aantoonbare bijdrage leveren aan leefmilieu of volksgezondheid”. Verwarrend omdat Vlaanderen, Brussel en Wallonië anders beslisten over wat mag en niet meer mag met glyfosaat.

Een Vlaming mag de onkruidbestrijder niet langer spuiten, maar kan het wel nog vragen aan een tuinaannemer die over een fytolicentie beschikt. In Brussel geldt het gebruiksverbod voor iedereen, maar kan je glyfosaat nog altijd aankopen aangezien de verkoop geregeld wordt door de federale overheid. Nog anders is het geregeld in Wallonië, daar mag een particulier het niet meer gebruiken maar een tuinaannemer alvast nog wel tot 31 mei 2018.

Ook op Europees niveau staat glyfosaat op de agenda. Experts van de lidstaten buigen zich dan voor het eerst over het recente voorstel van de Europese Commissie om de vergunning met tien jaar te verlengen. De Commissie baseert zich hiervoor op wetenschappelijk advies van de eigen autoriteiten EFSA en ECHA dat stelt dat glyfosaat niet kankerverwekkend is.

De vergunning kan verlengd worden indien een gekwalificeerde meerderheid van de lidstaten daarmee instemmen. Ook kan een gekwalificeerde meerderheid het voorstel afwijzen. In politiek geladen dossiers gebeurt het echter vaak dat er geen meerderheid pro of contra tot stand komt en de Commissie gedwongen wordt de beslissing zelf te nemen. België heeft nog geen officieel standpunt, maar op het kabinet van minister van Landbouw Willy Borsus gaat men ervan uit dat er woensdag nog niet gestemd zal worden. Dat zou pas in november gebeuren.

Eurocommissaris Vytenis Andriukaitis beklemtoonde alvast dat de Commissie geen beslissing over de vergunning van glyfosaat wil nemen zonder het fiat van de lidstaten. Ook herinnerde een woordvoerder opnieuw aan het voorstel dat de Commissie begin dit jaar op tafel legde om de besluitvormingsprocedure aan te passen en de lidstaten voor hun politieke verantwoordelijkheid te stellen. Zo wil de Commissie het gebruik van onthoudingen aan banden leggen. "Lidstaten moeten de moed hebben om ja of nee te zeggen in dossiers die de gezondheid van burgers aangaan en van groot politiek belang zijn", aldus de zegsman.

Overigens hebben de lidstaten ook na de Europese beslissing over glyfosaat nog beleidsruimte. Het zijn immers zij die uiteindelijk beslissen over vergunningen voor producten die glyfosaat bevatten en over de gebruiksvoorwaarden.

Bron: Belga / Phytofar