Hoe groenafval correct beheren als tuinaannemer?

Bij de aanleg en onderhoud van tuinen komen vaak grote hoeveelheden groenafval vrij. De OVAM geeft in dit artikel aan de tuinaannemer de verschillende verwerkingsopties aan voor diverse fracties van groenafval.

Niet alleen bij (her)aanleg van een tuin, maar ook bij regelmatig onderhoud komen diverse groenafvalfracties vrij: snoeihout, haagscheersel, maaisel, stronken, struiken. In veel gevallen biedt de tuinaannemer aan de klant ook de afvoer van deze fracties aan als extra dienstverlening. Van het moment dat het groenafval de tuin van de klant verlaat, wordt het een afvalstof en moet het ook als dusdanig worden beheerd.

Afhankelijk van de hoeveelheid groenafval en frequentie waarbij dit vrijkomt, kiest de tuinaannemer de voor hem meest optimale oplossing. Daarbij moet rekening worden gehouden met een aantal wettelijke randvoorwaarden inzake afvalbeheer.

Om te kunnen bewijzen dat het groenafval correct is afgevoerd en/of verwerkt, moet een tuinaannemer, net zoals een inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of –makelaar en een verwerker een afvalstoffenregister bijhouden.

Opties verwerking groenafval

Opslag op eigen exploitatiezetel

Bij veel kleine hoeveelheden groenafval zal een inzamelcontainer op de eigen exploitatiezetel een goedkope oplossing bieden. Voor tuinaannemers wordt de hoeveelheid, die zonder vergunning tijdelijk op de exploitatiezetel mag worden opgeslagen, vastgelegd op één container van 40 m³. Daarbij moet de tuinaannemer voorzien in een regelmatige afvoer, d.w.z. dat de opslagtermijn voor fijn tuinafval maximum 1 week bedraagt in de periode april – oktober en 1 maand in de periode november – maart. Voor het grovere tuinafval, zoals snoeihout is de opslagtermijn beperkt tot 2 maanden.

Composteren

1) Zelf composteren

Als tuinaannemer heeft u regelmatig compost nodig om de kwaliteit van de bodem van uw klanten te verbeteren. Deze compost kan u zelf produceren, mits het nakomen van volgende verplichtingen:

Het composteren van groenafval is meldings- of vergunningsplichtig, tenzij er uitsluitend eigen afval wordt gecomposteerd en de compost uitsluitend bestemd is voor eigen percelen (dus geen tuinen van klanten). Als het composteren meldings- of vergunningsplichtig is, is deze activiteit onderworpen aan uitbatingsvoorwaarden. De vereiste infrastructuur voor compostering is vaak ook bouwvergunningsplichtig. Meer informatie over deze aspecten kan u bij uw plaatselijke milieudienst verkrijgen.
Om de compost nadien te kunnen gebruiken, moet de tuinaannemer eerst en vooral een keuringsattest van een onafhankelijke keuringsinstelling verkrijgen. Door dit keuringsattest wordt de compost niet langer als afvalstof, maar als grondstof aanzien in Vlaanderen.
Wanneer u de compost in de handel wenst te brengen (bv. om te gebruiken in de tuinen van klanten, maar ook bij het gratis weggeven van deze compost), moet er een ontheffing aangevraagd worden bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van Voedselketen en Leefmilieu. Indien compost naar landbouwgrond wordt afgevoerd, is ook het Mestdecreet van toepassing.

2) Naar composteringsinstallatie

Na evt. tijdelijke opslag moet groenafval bij voorkeur rechtstreeks worden afgevoerd naar een vergunde groencompostering of naar een gft-compostering, al dan niet voorzien van een voorvergistingsstap. Bovendien kan na het lossen van het groenafval en grondige reiniging van de laadruimte van het voertuig gekeurde groen- of gft-compost worden opgeladen.

Gebruik als mulchmateriaal

Als tuinaannemer heeft u regelmatig nood aan mulchmateriaal als onkruidremmer tussen beplantingen. Niet alle fracties van groenafval zijn hiervoor toegelaten. Het gebruik als bodembedekker (om onkruid te weren en verdroging te voorkomen) is enkel toegelaten als de kwaliteit en gebruik van het snoeihout voldoet aan de onderstaande voorwaarden:

Enkel gezond en zuiver snoeihout mag worden verhakseld. Fijn groenafval (gras, bladeren, haagscheersel, groen van coniferen) is niet toegelaten;
Het gebruik van mulchmateriaal uit houtafval (bouw- en sloophout, paletten …) is verboden;
De grofheid van het mulchmateriaal moet zich voor 90 % bevinden tussen 10 en 90 mm;
Het mulchmateriaal moet vrij zijn van geur en verontreinigingen;
De opslag van verhakseld snoeihout is beperkt tot 2 maanden na verhakseling.

In de praktijk komt dus enkel blad- en naaldloos snoeihout in aanmerking voor omzetting tot mulchmateriaal. Wortelhout is ook toegelaten, maar vereist nog een bijkomende afzeving van het inerte materiaal (zand).

U mag het snoeihout dat ontstaat bij het uitvoeren van uw activiteiten verhakselen met het oog op de productie van mulchmateriaal. Als u voor het verhakselen een vaste installatie gebruikt, moet u wel beschikken over een omgevingsvergunning, tenzij het enkel eigen materiaal betreft en het voor eigen gebruik bestemd is.

Afvoer naar derden

1) Naar een containerbedrijf

Naast de regelmatige afvoer via de gehuurde container die op uw eigen exploitatiezetel aanwezig is, kan u het groenafval ook zelf afvoeren naar het containerbedrijf. Dit moet vergund zijn voor het accepteren van groenafval. Het containerbedrijf zal op zijn beurt het groenafval verder moeten afvoeren naar een composteringsinstallatie die vergund is voor de verwerking van groenafval en beschikt over een keuringsattest voor de geproduceerde compost. U kan een verwerkingsbewijs van de afvalstoffen eisen van de opdrachtnemer om de legale afvoer te verifiëren. U bent immers mee verantwoordelijk voor een correcte naleving van de wetgeving.

2) Naar het gemeentelijk recyclagepark

Op het gemeentelijke recyclagepark kunnen met huishoudelijk afval vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen worden aanvaard onder bepaalde voorwaarden (aparte registratie, doorrekenen van volledige kostprijs, kleine hoeveelheid). Vaak voldoet de groenafvalstroom van tuinaannemingswerken niet aan de omschrijving aangezien het hier gaat om aanzienlijk grotere hoeveelheden groenafval dan typisch is voor een doorsnee huishouden. De meeste gemeentelijke recyclageparken aanvaarden eventueel kleinere partijen groenafval van bedrijven (beschouwd als een bedrijfsafvalstof), tegen betaling. Raadpleeg uw lokale uitbater van het containerpark voor meer informatie.

Verbranden of storten

Het VLAREMA (Vlaams Reglement betreffende het duurzaam beheer van materialenkringlopen en afvalstoffen) bepaalt dat groenafval niet mag verbrand of gestort worden, tenzij er een afwijking op het verbrandingsverbod verkregen is voor een specifieke fractie.

VLAREM II verbiedt het verbranden van groenafval in open lucht over het hele Vlaamse grondgebied. Dit verbod werd in verschillende gemeenten opgenomen in het politiereglement. Slechts in uitzonderlijke gevallen wordt het verbranden van tuinafval in de eigen tuin wel toegelaten. Belangrijk om weten is dat de bepalingen uit het veldwetboek eveneens van toepassing zijn.

Uitrijden op (landbouw)grond

Groenafval mag niet rechtstreeks worden ingezet als bodemverbeteraar, maar moet steeds worden gecomposteerd in een daartoe vergunde inrichting. Op die manier wordt groenafval omgezet in een stabiele, hoogwaardige kiem- en onkruidvrije bodemverbeteraar.

Vlaco.be