Kilometerheffing voor vrachtwagens vanaf 1 april 2016

In 2011 sloten de drie gewesten een akkoord om een kilometerheffing voor vrachtwagens in te voeren. Dat vertaalde zich in 2014 in een samenwerkingsakkoord. Op 18 mei keurde de Vlaamse regering het voorontwerp van decreet goed dat de kilometerheffing voor vrachtwagens invoert. Hiermee trekt ze het Europese principe ‘De gebruiker/vervuiler betaalt’ door naar het vrachtvervoer. Ze wil de kilometerheffing invoeren tegen 1 april 2016, dus zeer snel.

Heffing naargelang impact op het milieu, gebruik en slijtage wegennet

De kilometerheffing voert – ter vervanging van het Eurovignet – een variabel bedrag per kilometer in, gedifferentieerd in functie van de Euro-emissieklasse en maximaal toegelaten massa (MTM). Het bedrag weerspiegelt zo enerzijds het gebruik van en de slijtage aan het wegennet (infrastructuurheffing) en anderzijds de impact op het milieu (externe kostenheffing). De heffing is verschuldigd op een aantal autosnelwegen en een beperkt aantal gewestwegen door binnen- én buitenlandse vrachtwagens.

On Board Unit (OBU)

Elke houder van een voertuig met een MTM vanaf 3,5 ton zal een ‘On Board Unit’ (OBU) moeten installeren vóór hij zich ermee op de openbare weg begeeft. De bestuurder moet de aanwezigheid en het functioneren van de OBU steeds controleren. De OBU registreert de tol plichtige kilometers met GPS-technologie en combineert deze met een gegarandeerde inning (bijvoorbeeld een betaalkaart). De houder sluit hiervoor een overeenkomst met een dienstverlener, die op basis van de elektronische registratie het verschuldigde bedrag int en doorstort aan de Vlaamse overheid. Het Vlaams gewest bepaalt de toelatingsvoorwaarden en procedures voor de dienstverleners en staat in voor de handhaving via bestraffing met administratieve geldboetes (1000 euro/inbreuk voor een periode van 3 uur) of uitzonderlijk met strafsancties. Terwijl het Eurovignet van toepassing was op transport vanaf 12 ton, moet de kilometerheffing betaald worden vanaf 3,5 ton. Daarenboven geldt ze niet alleen voor voertuigen die ‘uitsluitend’ voor goederenvervoer ingezet worden, maar ook voor voertuigen met een ‘gemengd’ gebruik.

Tarief kilometerheffing

Het tarief is geïnspireerd op het Duitse systeem, met enkele correcties. De heffing varieert van 7,4 cent tot 20 cent/km. De minst vervuilende lichte vrachtwagens (MTM tussen de 3,5 en 12 ton en Euro norm 6) betalen het minimumtarief. Voor de meest vervuilende lichte vrachtwagens verdubbelt de heffing bijna tot 14,6 cent. Voor de zware vrachtwagens (MTM groter dan 32 ton), bedraagt de heffing 12,8 cent voor de minst vervuilende en 20 cent voor de zwaarst vervuilende voertuigen. De gemiddelde heffing wordt geschat op zo’n 14 cent per kilometer.

Tarieven en compensaties

Vooral voor de gewichtsklasse 3,5 tot 12 ton werden de tarieven uit het initiële voorstel verlaagd (-36%). Tevens werd het tarief van de twee meest milieuvriendelijke voertuigklassen (Euronorm 5 en 6) gelijk geschakeld. Verder voorziet de Vlaamse regering in een aantal financiële compensaties: een afschaffing van het eurovignet, een afschaffing van de verkeersbelasting voor voertuigen tussen 3,5 en 12 ton, een vermindering van de verkeersbelasting voor de andere voertuigen, de fiscale aftrekbaarheid van de heffing en nog enkele verder uit te werken flankerende maatregelen.

Bron en foto's: AVBS